Esther Vidal entra na redacción  de Diario de Arousa recoñecendo que “sempre que falo de Amicos, emociónome”. Hoxe conversa con nós sobre a asociación, cales son os seus principios e que deberiamos aprender como sociedade sobre as persoas con discapacidade.

Amicos nace impulsado por un grupo de pais e nais con fillos con discapacidade. Como foi ese proceso de creación?
Eu teño unha filla con discapacidade e ela non quería quedar en ningún centro. Entón fun a Prodeme e Julio Cortiñas foi o que me animou a facer un. Empezamos nunha escola unitaria cedida polo Concello de Ribeira, con actividades. Nacemos cunhas ideas moi claras que era que aprenderan as cousas da vida diaria. Despois abrimos o centro de día e fomos crecendo.

Como é o proceso para solicitar entrar en Amicos? 
Nos intentamos darlle praza a todo o que veña a Amicos. Mentres non a teñen, ó mellor aténdeselles igual. Agora mesmo hai un protocolo que levan os técnicos.  En canto á demanda, vela día a día, cando a xente está contenta: se ves que o teu fillo está ben, pois vai de boca a boca.

Amicos atende tamén ás familias das persoas con discapacidade. Que necesitan estas familias?
Apoio. E sentir que o seu fillo está ben. Incluso tamén lles temos mandado alimentos se o necesitan. Tes que pensar que as persoas de Amicos son os meus fillos. Eu síntoo así. Teño moitos fillos.

Como valora a evolución da atención ás persoas con discapacidade por parte das administracións?
A integración é moi bonita dicila nas palabras, aínda que si que mellorou moito. Pero coa pandemia perdemos moitos dereitos e eles sentíronse mal. Nós estamos moi contentos co traballo que estamos facendo porque os integramos tamén no traballo. Cando lles damos a elixir, moitos queren ir á fábrica social na que colaboramos coas empresas. Por que? Porque alí séntense valorados e que son algo para a sociedade. E fano escrupulosamente, porque o seu traballo é impoluto. Tamén lles gusta recibir unha recompensa polo seu traballo. O malo é que a sociedade non os acepta.

Non os acepta a sociedade?
Si que os acepta pero se vas pedir un traballo e che din que o vai facer unha persoa con discapacidade, hai xente que di “ui!”.

Pesan aínda os tópicos sobre as persoas con discapacidade. Por exemplo que se dea por feito que son cariñosos por  ter síndrome de Down?
Realmente a maioría destas persoas si son moi cariñosas, pero iso non quere dicir que queiran a todo o mundo. Todas as persoas con discapacidade son moi agradecidas, incluso as moi gravemente afectadas.  

Cada vez foron tendo máis instalacións. Cónteme un pouquiño sobre o centro residencial.

Son 24 horas, 365 días. Os que están alí van a actividades e procuramos que saian as fins de semana. O que queremos é que estean contentos. De feito, algún que ó principio me dicía “eu non quero estar aquí, tédesme preso”, o outro día díxome “estou moi contento. Non marcho para ningún sitio”.

Na residencia tamén hai un servizo de “respiro familiar”. Que é?
Iso tívose sempre, incluso antes da residencia. Pero, por exemplo, se eu teño unha filla con discapacidade e quero marchar de vacacións, se ela non quere vir comigo, non podo. E se queren quedar en Amicos, quedan. Non se obriga a ninguén a quedar.

No centro ocupacional, que é o que fan? Aprenden unha profesión?
Hai a fábrica social, un taller de cerámica, música, informática... Poden aprender o que queiran. Por exemplo, o taller de cerámica é para eles unha forma de expresarse e relaxarse amasando coas mans.

Na sección de atención temperá, como se actúa?
É moi duro, por experiencia propia, que che digan que tes un fillo con discapacidade. Aí intentamos orientar ós pais cunhas pautas para que fagan ben as cousas. E cos nenos tamén se traballa. Date de conta que hai nenos que nin falan. Aínda que eu conseguín que un falara. Encantábanlle as galletas de chocolate. Empezamos con “por favor” e nun ano conseguimos “por favor, unha galleta de chocolate”. Saía de alí emocionada. Canto antes os pais se dean de conta de que teñen un fillo con discapacidade, moito mellor para o futuro deles.

Que é o principal que necesitan as persoas con discapacidade?
Sentirse valoradas e queridas. E saben perfectamente cando unha persoa as quere ou non.

Que lle diría a quen non as quere?
Que se poñan na pel das persoas que temos fillos con discapacidade, que ademais dan moito máis que os outros. A miña filla sabe cando estou mala ou cando me pode tirar polo xenio. Eles captan mellor as cousas.

Como podemos axudar a Amicos?
De moitas formas, pero sobre todo facéndose socio.

E que proxectos teñen en mente?
Moitos. Somos ambiciosos. A vida corre e os que veñen vanse facendo maiores e necesitan outros coidados. Tamén temos que facer casas. O que pediría ás administracións e ás empresas é que nos axilizasen o máis posible a tramitación dos papeis e que confíen en Amicos.