Robótica de última generación para la agricultura tradicional: los éxitos de la FP en la Ría de Arousa

Robótica de última generación para la agricultura tradicional: los éxitos de la FP en la Ría de Arousa
Un robot ideado desde el IES de Valga tiene los parámetros para cultivar de la forma más eficiente el pimiento de Padrón | cedida

Que lo aprendido en las aulas tenga una proyección real y que, además, aprender signifique al mismo tiempo pasárselo bien y huir de la monotonía son algunas de las premisas que centros arousanos con Formación Profesional aplican a raja tabla. Entre ellos los dos que lograron colar sus proyectos en la nueva edición del FP Innova que se celebró en la Cidade da Cultura y que –como cada año–premia a los mejores en cada sector. Son el IES de Valga y el CIFP de Fontecarmoa, en Vilagarcía. Un ejemplo de que la FP va mucho más allá de los oficios tradicionales, que tiene futuro, que es moderna y que todavía tiene un amplio camino por delante. 


La profesora de Fabricación Mecánica y jefa de estudios del instituto valgués, Bibiana Bertoa, explica que los proyectos son elegidos meses antes. “Normalmente presentámonos todos os centros de Galicia e elixen aos premiados. Durante todo o curso traballamos no seu desenvolvemento”, declara la profesora. De hecho el centro valgués logró que se premiase los dos proyectos que presentó. El primero se llama “Herboprotect” y tiene como finalidad impulsar la agricultura de precisión a los cultivos de kilómetro cero. Un proyecto sobre el que, además, esta misma semana recogieron un premio a nivel nacional en Cartagena. “Neste entorno é moi habitual o cultivo do pemento de Padrón. Faise xeralmente todo o proceso dun xeito moi tradicional e nós o que fixemos con este proxecto foi automatizalo un pouco máis”, recalca la docente. 

 

Fp innova fontecarmoa 3 19503765
La maqueta del CIFP Fontecarmoa reproduce un almacén de logística a la perfección | cedida


En la realidad el proyecto se materializó en un robot al que se le introdujeron una serie de parámetros para, entre otras cosas, medir las necesidades de la planta y establecer de forma automática cuándo debe ser regada e incluso cuándo debe recibir tratamiento fitosanitario para posibles plagas. “O robot o que fai é ir sacando fotos planta a planta. Ten sensores de humidade e, cos parámetros que lle imos introducindo, o que sabe é cando a planta necesita máis auga. Digamos que o robot está entrenado para iso”, manifiesta Bertoa. De este modo no solo se hace más eficiente el cultivo del famoso pimiento de Padrón, sino que es más sostenible. “Régase cando a planta o preciso e non por inercia”, señala. El robot ideado lleva incorporada una cámara de visión artificial que hace un barrido sobre los cultivos y que detecta tanto las posibles plagas como las necesidades que estas pueden tener. La inteligencia de ese robot todavía va más allá. “Témolo entrenado para que analice o tamaño e cando ten que ser recollido o pemento”, incide la docente. De esta forma se agiliza mucho un proceso que a día de hoy es totalmente manual en las grandes explotaciones existentes.


El proyecto fue muy aplaudido en el marco de la FP Innova, pero no fue el único que el alumnado y profesorado del IES de Valga lograron colar entre los premiados. Tienen un segundo que Bertoa explica con detalle. “No centro temos alumnado do ciclo de Soldadura. É un traballo que pola súa condición obriga a adoptar posturas moi diversas, algunhas durante moito tempo. O que fixemos foi un programa, con sensores, aplicando tamén a impresión 3D que nos permite medir en todo momento a posición e a temperatura do persoa que está facendo ese traballo”, reseña la profesora. Lo que se busca con este prototipo es “mellorar as condicións laborais dos traballadores de soldadura. Están ás veces en lugares cunha alta concentración de CO2 e isto o que faría é previr non só malas posturas, senón también medicións sobre esa calidade do aire”.

 

Ies valga premio 1 19494470
Representantes del IES de Valga recogieron su premio en Cartagena


Así pues el alumnado de los ciclos de Mantemento Electromecánico (medio) y del superior de Mecatrónica Industrial pusieron todo sobre la mesa para que estos dos proyectos viesen la luz. Una fórmula que a nivel educativo en Valga se ha constatado que funciona a la perfección. “É unha dinámica que vai ben, que é a de aprendizaxe mediante proxectos. Ao final estás automatizando, pero con unha finalidade e o alumnado iso veo como unha motivación. Se por encima che premian o proxecto pois moito máis, porque se son conscientes de ser auténticos privilexiados por poder participar en experiencias como a do FP Innova”, reconoce la jefa de estudios.


La lucha por la excelencia es algo que también se lleva muy en serio en el Centro Integrado de Formación Profesional de Fontecarmoa, en Vilagarcía. Ellos también consiguieron llevar dos proyectos a la macro feria de la Cidade da Cultura. Así lo manifiesta la profesora de Marketing Dixital y jefa de departamento de Comercio del centro, Elena Rodríguez. “Nós aquí participamos con dous proxectos. Un deles é de Mantemento 4.0 e o outro é o que levamos no meu departamento que é o de Simulación loxística”, indica. Este proyecto se realiza desde Fontecarmoa en colaboración con el IES Seoane de Pontevedra. “Colaboramos moitas veces. O profesorado soe andar entre os dous institutos e temos programas de formación comúns. Aproveitamos as sinerxias”, señala Rodríguez.


En el caso de Fontecarmoa el proyecto no se adscribe a un solo ciclo, sino que es transversal. “O que fixemos foi unha maqueta perfecta a escala dun almacén de loxística. Colaboramos coa empresa Frutas Raibal”. La finalidad de este proyecto es fundamentalmente docente. “O que buscabamos é unha maqueta accesible, moi completa, para que os profesores a poidan levar ás aulas nas asignaturas de Loxística. Imprimímola en 3D e fixemos unha maqueta que mide 1,20 de ancho. Desplégase e plégase nunha maleta absolutamente transportable”, dice Rodríguez.


En esa maqueta no falta de nada. “Por exemplo recreamos unha bahía de carga e descarga de colectores marítimos e a xestión que se desenvolve en todo o almacén. Ao ser moito máis visual o alumnado pode velo perfectamente sen necesidade de ter que memorizar cuestións teóricas que logo van esquecer”, declara la docente. Recalcó que lo que se busca es “suplir a baixa de competencia matemática do noso alumnado. Cousas básicas como cantos palés caben nun colector desta forma vese dun xeito máis visual e sinxelo”.
“Nivel espectacular”


Tanto desde Valga como desde Vilagarcía coinciden en que cada año el nivel que se percibe en los proyectos de FP es “espectacular”. Elena Rodríguez indica que “nós cando damos clase pois estamos como un pouco aislados e imos alí e vemos que hai moito talento no FP galego. De feito chamoume moito a atención nenos pequenos acompañados dos pais que tiñan un nivel tremendo en intelixencia artificial ou fagas 3D. Hai moito futuro”. Una sensación que comparte también Bibiana Bertoa. “O nivel é cada vez maior e alí mesmo os propios centros e incluso os representantes políticos o recoñecían. Que cada ano hai máis e mellor”. 
Entre ese talento está el de jóvenes arousanos, algunos de los cuales ni siquiera tienen edad para el carné de conducir. 

Robótica de última generación para la agricultura tradicional: los éxitos de la FP en la Ría de Arousa

Te puede interesar